Redigerer Operation Sonderaktion Krakau

[[Fil:Profesorowie-tablica.JPG|mini|Minnetavle fra 1999 til 60-årsdagen]]
[[Fil:Krakow, Uniwersytet Jagiellonski, Collegium Novum. ca 1900 (71416528) (cropped).jpg|mini|Collegium Novum (1900)]]
[[Fil:Bruno Muller (SS-Obersturmbannfuhrer).jpg|mini|SS-Obersturmbannführer Bruno Müller]]
[[Fil:Bogusław Leśnodorski Dachau Arolsen Archives.jpg|mini|Løslatelsesdokument fra Dachau: [[Bogusław Leśnodorski]] (1940)]]
'''Operation Sonderaktion Krakau''' var kodenavnet for nazistenes aksjon mot professorer og lærere ved [[Det jagellonske universitet]] i det av Tyskland okkuperte og så annekterte [[Kraków]].

==Hendelsen==
Den 6. november 1939 gjennomførte [[SS-Obersturmbannführer]] [[Bruno Müller (SS-offiser)|Bruno Müller]] og en innsatskommando fra [[Schutzstaffel|SS]] aksjonen. Man forespeilet at Müller skulle holde en forelesning om den tyske okkupasjonsmaktens planer for Polens undervisnings- og utdannelsesvesen, og innkalte 183 professorer og medarbeidere ved Det jagellonske universitetet og to andre læresteder til ''Collegium Novum''. Samtlige ble arrestert og deportert til konsentrasjonsleirene [[KZ Sachsenhausen|Sachsenhausen]] og [[KZ Dachau|Dachau]].<ref>{{webbref |url=http://www.krakowpost.com/article/732 |titel=Anniversary of “Operation Sonderaktion Krakau” |hämtdatum=25. april 2014 |verk=Krakow Post |utgivare= |datum=15. november 2007 |språk=engelska |arkivurl=https://www.webcitation.org/6P6lobO0Q?url=http://www.krakowpost.com/article/732 |arkivdatum=25. april 2014 }}</ref> 

== Noen prominent arresterte under ''Sonderaktion Krakau'' ==
Nedenfor noen av de utvalgte akademikere som ble arrestert6. november 1939. Toget med 173 av dem ankom [[Breslau]] 10. november 1939. Etter to og en halv uke i lokale fengsler ble de transportertt videre vestover.<ref name=alm>{{cite journal |title=Prisoners of Sonderaktion Krakau |trans-title="Więźniowie Sonderaktion Krakau" |url=http://www2.almamater.uj.edu.pl/118/05.pdf |journal=Alma Mater |issue=118 |publisher=Jagiellonian University |date=2012 |accessdate=2021-02-13 |archivedate=2013-12-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131224115628/http://www2.almamater.uj.edu.pl/118/05.pdf }}</ref> 
{{div col}}
* [[Tadeusz Banachiewicz]]
* [[Aleksander Birkenmajer]]
* [[Ignacy Chrzanowski]]
* [[Stanisław Estreicher]]
* [[Tadeusz Estreicher]]
* [[Stanisław Gołąb]] 
* [[Zdzisław Jachimecki]]
* [[Stanisław Klimecki]]
* [[Aleksander Kocwa]]
* [[Władysław Konopczyński]]
* [[Kazimierz Kostanecki]]
* [[Tadeusz Jan Kowalski]]
* [[Stanisław Kutrzeba]]
* [[Tadeusz Lehr-Spławiński]]
* [[Bogusław Leśnodorski]]
* [[Mieczysław Małecki]]
* [[Wiktor Ormicki]]
* [[Kazimierz Piwarski]]
* [[Jan Stanisławski (leksikograf)|Jan Stanisławski]] 
* [[Leon Tochowicz]]
* [[Tadeusz Ważewski]]
{{div col end}}

==Litteratur==
* Henryk Pierzchała: ''Wyrwani ze szponów Państwa-SS''. Kraków: Poligrafia Kurii Prowincjalnej Zakonu Pijarów, 1998.
** Henryk Pierzchała: ''Den Fängen des SS-Staates entrissen. Die „Sonderaktion Krakau“.'' Vorwort Roman M. Zawadzki. Übersetzung. Kraków: H. Pierzchała, 1998.
* Henryk Pierzchała: ''Mechanizmy eksterminacji krakowskich uczonych w "Akcji Specjalnej Kraków" – "Sonderaktion Krakau" : 1939 - 1945''. Kraków: Wydawn. i Poligrafia Kurii Prowincjonalnej Zakonu Pijarów, 2007, ISBN 978-83-7269-264-1.
* Irena Paczyńska: ''Aktion gegen Universitäts-Professoren (Kraków, 6 listopada 1939 roku) i okupacyjne losy aresztowanych''. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2019, ISBN 978-83-233-9973-5.
* Maria Wardzyńska: ''Był rok 1939 : operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce Intelligenzaktion''. Warszawa: Inst. Pamie̜ci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, 2009, ISBN 978-83-7629-063-8.
* Jan Gwiazdomorski: ''Wspomnienia z Sachsenhausen. Dzieje uwięzienia profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego, 6 XI 1939 – 9 II 1940''. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1975.
* Günter Morsch, Agnes Ohm (utg.): ''Vergessene Vernichtung? : polnische und tschechische Angehörige der Intelligenz im Konzentrationslager Sachsenhausen zu Beginn des Zweiten Weltkrieges''. Ausstellung. Berlin : Metropol, 2013 ISBN 9783863310936
* Jan Zaborowski, Stanisław Poznański: ''Sonderaktion Krakau : w dwudziestą piątą rocznicę 6 listopada 1939''. Warszawa: Związek Bojowników o Wolność i Demokrację, 1964
* Stanisław Pigoń: ''Erinnerungen an Sachsenhausen (1939-1940)''. Übersetzung Gisela Kowol. Wien: Werk Janineum, 1988²

== Referanser ==
<references/>

[[Kategori:Generalguvernementet]]
[[Kategori:Kraków]]
[[Kategori:Krigsforbrytelser]]
[[Kategori:1939 i Polen]]